Podróż Kastylijski weekend

To była podróż służbowa do Maroka we wrześniu 1982 roku. Lecieliśmy przez Madryt, gdzie musieliśmy czekać dwa dni na dalsze połączenie. Ten czas wykorzystaliśmy na spacer po stolicy Hiszpanii, wizytę w Muzeum Prado i na jednodniowy wypad do Toledo.

Nasz spacer po Madrycie zaczęliśmy od położonego blisko hotelu placu Puerta del Sol. Aż trudno uwierzyć, że ten otoczony ładnymi kamienicami, gwarny i pełen ludzi plac, uważany przez wielu za centrum hiszpańskiej stolicy leżał dawniej na wschodnich rogatkach miasta. Świadczy o tym jedynie jego nazwa oznaczająca "Bramę Słońca". Z Puerta del Sol przeszliśmy do Pałacu Królewskiego, który obejrzeliśmy z zewnątrz, a następnie labiryntem mniejszych uliczek dotarliśmy na piękny Plaza Mayor, który w wiekach średnich był zwykłym rynkiem, usytuowanym poza murami miasta. Później, jego otoczenie zostało zabudowane pięknymi trzypiętrowymi kamienicami, których ponad 200 balkonów umieszczono od strony placu. Na Plaza Mayor pozwoliliśmy sobie na krótki odpoczynek przy kawie i winie, po czym udaliśmy się do Muzeum Prado. Zwiedzanie - z racji ograniczeń czasowych - zawęziliśmy tylko do malarstwa hiszpańskiego, a mówiąc dokładniej - głównie do obrazów El Greca, Goyi i Velazqueza. Duże wrażenie zrobił na mnie obraz Francisco Goyi przedstawiający rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808 roku. Mimo, że znałem go wcześniej z reprodukcji, to nie uświadamiałem sobie, że jest on tak duży (266 x 345 cm). Mniej poruszyła mnie "Maja naga" (La Maja desnuda) i "Maja ubrana" (La Maja vestida) tego samego artysty. Z dzieł Diego Velazqueza najbardziej utkwiły mi w pamięci dwa obrazy: "Chrystus ukrzyżowany" (Cristo crucificado) i "Portret Matki Hieronimy de la Fuente" (Jeronima de la Fuente), z El Greca - "Święty Andrzej i święty Franciszek" (San Andres y San Francisco). Po pobieżnym - z konieczności - zwiedzeniu Prado poszliśmy na Plaza España zobaczyć pomnik Cervantesa, po czym wróciliśmy do hotelu. Następnego dnia rano wyjechaliśmy do Toledo.

Kilka słów o przeszłości Madrytu. Ludzie w tych okolicach mieszkali już w epoce paleolitu, a samo miasto swoje początki bierze w czasach rzymskich, gdy w II wieku p.n.e. powstała osada nad rzeką Manzanares. Pierwszymi jej mieszkańcami byli Iberowie, następnie przybyli tu Rzymianie. Prawdopodobnie osada nosiła nazwę Matrice. Pierwsza udokumentowana historycznie wzmianka o Madrycie pochodzi jednak dopiero z X wieku, z czasów, gdy tereny Hiszpanii były zajęte przez Arabów. Mowa jest w niej o mieście wokół zamku Al-Madżrid, zdobytym w 939 roku przez króla Aragonii Ramira II, a następnie odbitym przez Maurów. W roku 1083 Madryt został ostatecznie odzyskany przez króla Kastylii i Leónu - Alfonsa VI. Dzisiejsza stolica Hiszpanii uzyskała prawa miejskie w 1118 roku, jednakże do początków XVI wieku nie odgrywała większej roli. W końcu XV wieku zlikwidowano w Madrycie meczet, a Maurowie i Żydzi zostali z miasta usunięci.

Centralne położenie miasta przyczyniło się do wzrostu jego znaczenia politycznego. W I połowie XVI wieku dwukrotnie zwołano do Madrytu posiedzenia kortezów. W roku 1561 król Filip II przeniósł stolicę kraju z Toledo do Madrytu. Wkrótce po tym, miasto stało się największym ośrodkiem handlowym i gospodarczym Hiszpanii. Wiek XVIII i XIX to okres dynamicznego rozwoju Madrytu. Budowane są nowe gmachy publiczne, drogi  i mosty. W maju 1808 roku w Madrycie wybucha powstanie, które wkrótce przeistacza się w wojnę o niepodległość prowadzoną z okupującymi Hiszpanię wojskami napoleońskimi. Wojska francuskie opuściły ostatecznie Madryt w 1813 roku, a władzę objął król Ferdynand VII. W połowie XIX stulecia miasto uzyskuje połączenie kolejowe z Aranjuez, a następnie z innymi miejscowościami.

W okresie wojny domowej, toczonej w Hiszpanii w latach 1936-1939 Madryt był jednym z głównych ośrodków sił lojalnych wobec rządu republikańskiego. O stolicę toczyły się zacięte walki, zakończone zwycięstwem frankistów, którzy wkroczyli do Madrytu pod koniec marca 1939 roku. Po zakończeniu wojny miasto zaleczyło rany i nastąpił jego dynamiczny rozwój i rozbudowa.